شعر ترکی و تأثیر نوشتن آن بر سنگ قبرها

انتخاب سنگ قبر یکی از سخت‌ترین و درعین‌حال مهم‌ترین اقداماتی است که بایستی پس از فوت عزیزان خود، پروسه آن را پیش ببرید. انتخاب سنگی متناسب با آرامگاه ابدی افراد سخت خواهد بود اما می‌توان آن را باتوجه‌به چندین نکته و توصیه با آسانی و موفقیت بیشتری پیش برد. شما علاوه بر اینکه بایستی سنگی باکیفیت و مناسب با منطقه دفن انتخاب کنید، لازم است که نوشته‌ها و متن روی سنگ قبر را نیز تعیین نمایید. این مرحله می‌تواند حتی سخت‌تر از سایر مراحل پیشین باشد. در ادامه این متن قصد داریم تا ضمن آشنایی شما با اشعار ترکی، گزینه‌های جدید و کاربردی در خصوص انتخاب سنگ قبر و جزئیات آن در اختیارتان قرار دهیم.

معیارهای مؤثر در انتخاب نوشته‌های سنگ قبر

برای اینکه بتوانید سنگ آرامگاه ابدی عزیزان خود را به‌درستی انتخاب کنید، لازم است که ابتدا با معیارهایی که گزینه‌های شما را جهت می‌دهند آشنا باشید. مهم است که شما باتوجه‌به شرایط خود و همچنین ویژگی‌های اختصاصی مربوطه نسبت به هر معیار و متن نهایی عمل کنید. از جمله این شاخص‌های تأثیرگذار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جنسیت

زن یا مرد بودن شخص فوت‌شده اولین معیاری است که بایستی موردتوجه شما واقع شود. اغلب اشعار و جملات استفاده‌شده بر روی سنگ قبرها روی ویژگی‌های معمول جنسیتی تمرکز می‌کنند. به‌عنوان‌مثال اشعار مناسب متوفی‌های خانم احساسی‌تر و مخصوص آقایان حماسی‌تر خواهد بود.

• نقش‌های خانوادگی

اینکه شخص چه نقش‌هایی به‌عنوان مادر/پدر، خواهر/برادر، پدربزرگ/مادربزرگ، فرزند و… داشته است کمک می‌کند تا بتوانید اشعار و جملات مناسب را به موارد محدودتری تبدیل کنید.

• خط زندگی

بهترین ایده و عمل برای انتخاب شعر یا نوشته‌های روی سنگ قبر این است که متناسب با خط زندگی و کلیت داستان زندگی شخص، محتوایی را انتخاب کنید. این محتوا می‌تواند بیانگر ویژگی‌های محسوس شخصیتی فرد متوفی باشد یا یادآور اقدام مهمی که وی در طول زندگی خود انجام داده است. محتوای اختصاصی و متناسب با شرایط شخص کمک می‌کند تا یاد و خاطره نیک وی بیشتر در ذهن‌ها باقی بماند.

• اهمیت اصالت

استفاده از متون و اشعاری که به گویش محلی افراد باشد و نشانه‌هایی از اصالت شخص داشته باشد، اقدام جالب و ارزشمند دیگری است که می‌توانید آن را در دستور کار خود قرار دهید. اشعار ترکی، کردی و نمونه‌های مشابه که متناسب بااصالت شخص و خانواده او انتخاب شده باشند، احساس صمیمت و نزدیکی بیشتری به وجود خواهد آورد که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

آشنایی با اشعار ترکی

اشعار ترکی توانسته‌اند بخشی از فرهنگ و اصالت و داستان‌های ایرانی را به شیوه‌ای جذاب و تأثیرگذار برای مخاطبان خود تعریف کنند. جالب است بدانید که اشعار ترکی نیز مانند اشعار فارسی در قالب‌ها و با قواعد خاصی نوشته می‌شوند و از همه مهم‌تر اینکه موضوعات بسیار متنوعی را در بر می‌گیرند. از جمله قالب‌های اشعار ترکی می‌توان به تویوق، قوشوق، چنگه، تورکی، قوشما، آرازواری، گرایلی، بایاتی و نازلاما اشاره نمود. افراد ترک‌زبان که آشنایی بیشتری با این سبک از گفتار دارند به‌درستی می‌توانند تفاوت این قالب‌ها و تأثیر آنها در معنی را متوجه شوند. خوب است به این نکته نیز اشاره کنیم که بسیاری از اشعار ترکی ورای این قالب‌ها نوشته شده‌اند و نمی‌توان آنها را در بخش خاصی دسته‌بندی نمود.

بسیاری از اشعار ترکی که مفاهیمی از عشق، دوستی، دلتنگی و فراغ و یا زندگی را انتقال می‌دهند؛ می‌توانند برای حکاکی روی سنگ‌های قبر مناسب باشند. از جمله شاعرانی که به زبان ترکی شعر گفته‌اند و آثاری ارزشمند در این زمینه از خود به‌جای گذاشته‌اند می‌توان نظامی، خاقانی و استاد شهریار را نام برد. گفتنی است که آثار و سروده‌های شهریار باتوجه‌به اینکه به شکلی شیوا‌تر و روان‌تر مفاهیم را تعریف می‌کنند و همچنین با درنظرگرفتن معاصر بودن این شاعر، می‌توانند انتخاب مناسب‌تری برای حکاکی روی سنگ‌های قبر باشند. مضمون شعرهای شهریار اغلب دلتنگی و عشق ازدست‌رفته را شامل می‌شود ازاین‌رو شما می‌توانید شعری را که متناسب با احوال شما و شخص فوت شده است را به‌آسانی پیدا کنید.

تأثیر نوشتن شعر ترکی روی سنگ قبر

تابه اینجا در خصوص معیارهایی که به شما برای انتخاب متن روی سنگ قبر کمک خواهند کرد اشاره کردیم؛ همچنین درمورد قالب‌های اشعار ترکی و منابع مناسب برای انتخاب متن مناسب توضیح دادیم. حال نوبت این است که با مزایای حک این نوع اشعار روی سنگ‌های قبر آشنا شوید تا بدین ترتیب بهتر از نکات گفته شده استفاده نمایید.

• انتقال حس با استفاده از حس خانوادگی

اگر تمامی افراد ترک‌زبان را به‌واسطه آشنایی و اشراف به این زبان یک خانواده در نظر بگیریم، نوشتن اشعار ترکی روی سنگ قبر می‌تواند شیوه‌ای خاص برای برقراری ارتباط و انتقال احساس در این خانواده باشد. در این وضعیت تمامی ترک‌زبانانی که تصادفاً با سنگ قبر مواجه می‌شوند، با متوفی احساس نزدیکی خواهند کرد و همچنین برای او صلوات و فاتحه پیشکش می‌کنند.

• زیبایی خاص

بدون شک اشعار فارسی نیز می‌توانند به‌اندازه اشعار ترکی خاص و زیبا باشند اما استفاده از زبان فارسی برای حک روی سنگ قبر بسیار معمول است. استفاده از اشعار و یا متون ترکی می‌تواند جلوه‌ای خاص و تک به سنگ قبر بدهد.

• دسترسی به مفاهیم و واژه‌های جدید

زبان ترکی و اشعار آن به شما این امکان را خواهند داد تا بتوانید با واژه‌های جدید و گسترده‌تری مفاهیم مدنظر خود را متناسب با وضعیت متوفی روی سنگ قیر حک کنید. خوب است بدانید که در زبان ترکی واژه‌های بسیاری برای بیان احساسات و موقعیت‌های مختلف وجود دارد که نمونه آنها در زبان فارسی و یا سایر زبان‌ها مشاهده نمی‌شود.

• منطبق با رفتار و سبک زندگی

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم مهم است که نوشته‌های روی سنگ قبر متناسب با ویژگی‌ها و سبک زندگی شخص فوت‌شده باشند. درصورتی‌که متوفی اصالتاً ترک بوده و یا از این زبان برای معاشرت استفاده می‌کرده، بسیار منطقی و بدیهی است که از همین زبان برای حک روی سنگ قبر وی استفاده شود.

جمع‌بندی

انتخاب نوشته‌ها و اشعار روی سنگ قبر عملی سخت خواهد بود که بایستی باتوجه‌به ویژگی‌ها و خصوصیات متوفی انجام شود. درصورتی‌که شخص فوت‌شده ترک‌زبان بوده است و یا نسبت به این زبان علاقه داشته شما می‌توانید از اشعار و آثار به‌جای‌مانده ترکی برای نوشته‌های روی سنگ قبر استفاده نمایید.

* *    سنگ مزار فرهاد    * *