مراحل تدفین مرده
انالله و انا الیه راجعون
بازگشت همه به سوی اوست
همه ما میدانیم از خاک آمده ایم و به خاک برمیگردیم. همه میدانند که این دنیا دنیای فانی و تمام شدنی است و در عوض دنیایی تمام نشدنی و سرای آخرت وجود دارد. به قول یک مثلی که وجود دارد این است که مرگ مثل یه شتره، که در خونه همه میخوابه. هیچکس نمی تواند از مرگ فرار کند. مرگ هیچ وقت خبر نمی کند. انسان یهو از دنیا می رود و هیچوقت زمان مرگ خود را نمیداند. طبق احکام در ادیان مختلف مراحل کفن و دفن در هر دینی مختلف است. ما در این مقاله می خواهیم درباره مراحل تدفین مرده صحبت کنیم.
مرگ، شتری است که در خانه هر کسی می نشیند. دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد. فردی که فوت کرده و دستش از دنیا کوتاه شده دیگر در این دنیا کاری برای انجام دادن ندارد اما خانواده داغ دیده این فرد وظیفه به خاک سپردن او را بر عهده دارند. بسیاری از این افراد اطلاع چندانی راجع به کاری که باید انجام دهند ندارند و درست در زمانی که از نظر ذهنی آشفته و پریشان هستند از نظر انجام مراحل کار دفن میت هم دچار سردرگمی می شوند. این راهنمایی است برای آشنایی قدم به قدم با مراحل کفن و دفن فرد از دنیا گذشته. برای آشنایی با مراحل تدفین مرده با ما همراه باشید.
قدم به قدم تا تدفین
- صدور گواهی فوت
- حمل جسد با ماشین آرامستان (آمبولانس های آرامستان)
- تحویل متوفی به سردخانه
- انتخاب مباشر در آرامستان
- باطل کردن شناسنامه متوفی
- انتخاب قبر برای متوفی
- آماده باش برای خاکسپاری
- تطهیر میت در غسالخانه
- اقامه نماز میت
- آئین خاک سپاری
1-صدور گواهی فوت
فرقی ندارد در کدام شهر زندگی می کنید ، معمولا هر فرد در هنگام مرگ در یکی از این سه مکان قرار دارد. یا در خانه یا در یک مکان عمومی مثل خیابان و.. یا در بیمارستان. وقتی در منزل این اتفاق می‌افتد معمولا یک پزشک عمومی بر بالین او حاضر می‌شود تا گواهی فوت را صادر کند. اگر فردی در بیمارستان جان خود را از دست بدهد پزشکان بیمارستان این گواهی را صادر می‌کنند و اگر این اتفاق در مکانی عمومی مثل خیابان رخ دهد باید با اورژانس تماس گرفت. گواهی این فرد بعد از اینکه به بیمارستان منتقل شد صادر می‌شود. خانواده متوفی وقتی گواهی فوت را دریافت کردند با سامانه آمبولانس بهشت‌زهرا(س) شهر خود یا مراکز خصوصی که در شهرهای بزرگ کشور برای حمل جسد فعالیت دارند تماس می‌گیرند.
2-حمل جسد با ماشین آرامستان (آمبولانس های آرامستان)
معمولا در شهر های کوچک، خودرو های مخصوص حمل جسد به راحتی در اختیارتان قرار می گیرند ولی در شهر های بزرگی مثل تهران، این کار کمی پیچید‌ه تر است؛ سامانه آمبولانس های بهشت زهرا (س) تهران که در خیابان میرزای شیرازی مستقر است سر شلوغی دارد؛ در پایتخت روزانه بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ نفر جان خود را از دست می دهند. وقتی خانواده متوفی گواهی فوت را دریافت کرد با سامانه آمبولانس های بهشت زهرا (س) با شماره ۸۸۹۰۱۲۲۶ تماس می‌گ یرد و درخواست آمدن آمبولانس می کند. وقتی آمبولانس در محل حاضر شد، بسته به جنسیت متوفی یک کاور در اختیار خانواده متوفی قرار می دهد تا جسد را درون آن قرار دهند. کاورهای سبزرنگ مخصوص آقایان و کاورهای سرمه ای مخصوص بانوان است. بعد از رسیدن به بهشت زهرا (س)، اموات براساس رنگ کاور ها به بخش تطهیر برده می شوند. باز هم در شهر های دیگر چنین تفکیکی وجود ندارد، چون تعداد اموات آنقدر نیست که لزومی به انجام این کار باشد.
3 و 4-تحویل متوفی به سردخانه و انتخاب مباشر
آمبولانس جسد متوفی را به سرد خانه تحویل می دهد. سرد خانه برای هر جسد یک شماره درنظر می گیرد و آن را روی کاور می چسباند. خانواده متوفی با ارائه گواهی فوت شماره ای مطابق با شماره درج شده روی کاور از سردخانه دریافت می کند. تا اینجای این مرحله در بیشتر شهر ها یکسان است اما در تهران خانواده متوفی یک تا 2 ساعت بعد می توانند با برگه‌ای که در اختیار دارند به مجتمع عروجیان بهشت‌زهرا (س) بروند و در قسمت پذیرش به انتظار نوبت خود بنشینند. خانواده متوفی در این شرایط اوضاع روحی مناسبی ندارند و برای اینکه کار‌ها با آرامش بیشتری انجام شود و خانواده متوفی سردرگم نباشند در قسمت پذیرش مجتمع عروجیان، یک نفر به‌عنوان مباشر به آنها معرفی می شود. در شهر های دیگر معمولا یک نفر از اعضای فامیل که از مراحل کار مطلع است همین کار مباشر را انجام می دهد. در تهران تمام افرادی که به عنوان مباشر در کنار خانواده ها قرار می گیرند لباس متحد زردرنگ بر تن دارند.
5-باطل کردن شناسنامه متوفی
وقتی خانواده فرد متوفی به قسمت پذیرش آرامستان های هر شهری مراجعه می کند باید برگه گواهی فوت را به تأیید پزشکی قانونی هم برساند. معمولا نماینده پزشک قانونی در بخش پذیرش آرامستان ها حضور دارد. تا همین چند هفته پیش خانواده فرد متوفی در تهران برای دریافت تأییدیه پزشکی قانونی باید به ساختمان این مجموعه در خیابان بهشت می رفتند اما به تازگی در بهشت زهرا (س) در مجتمع عروجیان باجه ای برای پزشکی‌قانونی درنظر گرفته شده است که گواهی فوت در آن تأیید می شود. در قدم بعدی خانواده متوفی باید سراغ نماینده ثبت احوال در آرامستان‌ها بروند. در تهران سازمان ثبت احوال هم باجه‌ای را در مجتمع عروجیان در اختیار دارد که در آن اقدام به ثبت روزانه مرگ ومیر ها می کند. وقتی گواهی فوت فردی در باجه پزشکی قانونی تأیید شد، به طور اتوماتیک مشخصات آن فرد به سیستم ثبت احوال می رود و ثبت احوال مشخصات هویتی آن فرد را استخراج می کند. خانواده متوفی با ارائه شناسنامه فرد مرحوم شده در همان محل شناسنامه فرد را باطل می کنند.
6-انتخاب قبر برای متوفی
در این مرحله نوبت به انتخاب قبر می‌رسد البته در شهر های به غیراز تهران، معمولا چنین مرحله ای وجود ندارد چون قبر ها فرقی با هم ندارند. در تهران مقبره‌های خانوادگی یکی از گزینه‌هایی است که خانواده متوفی می تواند آن را انتخاب کند یا قبرهای یک طبقه و 2 طبقه و… معمول‌ترین نوع قبر ها، قبر هایی هستند که در طرح توسعه جدید بهشت زهرا (س) قرار دارند. قبر های این قسمت ۳ طبقه هستند. طبقه اول آن به طور رایگان در اختیار خانواده متوفی قرار می گیرد. خانواده متوفی برای داشتن ۲ قبر طبقه بالا، به ازای هر قبر ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان و همچنین دریافت خدمات مختلف ازجمله خدمات کفن و دفن مبلغی پرداخت می کند. این مبلغ از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان، بسته به نوع خدماتی که دریافت می‌کنند متفاوت است. اگر کسی از بستگان درجه یک متوفی در بهشت زهرا (س) قبری داشته باشد و بیش از ۳۰ سال از فوت او گذشته باشد، خانواده متوفی می توانند با پرداخت هزینه‌های لازم میت را در همان قبر به خاک بسپارند.
7-آماده باش برای خاکسپاری
وقتی قبر متوفی انتخاب شد، نوبت به دریافت مشخصات قطعه و ردیف می رسد. با اعلام این مشخصات، دست اندرکاران این بخش در آرامستان های مختلف کشور به محل اعلام شده می روند. در تهران واحد خاکسپاری به صورت آماده باش در محل قبر مشخص شده حاضر می شوند. تا سایر مراحل کار انجام بگیرد گروه خاکسپاری محل قبر را برای دفن میت آماده می‌کنند. تهرانی‌ها در همین موقع است که در ساختمان عروجیان به همراه مباشر مشغول انجام سایر کار‌ها هستند؛ مثل پرداخت هزینه ها در باجه های بانک. مباشر فیش نوبت برای خانواده متوفی تهیه می کند. آنها تمام خدماتی را که در بهشت زهرا (س) نیاز دارند انتخاب می کنند و هزینه تمام این خدمات به‌صورت یکجا دریافت می شود. نیاز به مداح، میز و صندلی، سایه بان و… هم در این مرحله بررسی می شود. مانیتور های ۵۰ اینچی مجتمع عروجیان در هر مرحله به خانواده متوفی اعلام می کنند که میت در هر لحظه در چه مرحله ای از مراحل خاکسپاری قرار دارد.
8-تطهیر میت در غسالخانه
در شهر های مختلف کشور، میت بلافاصله بعد از رسیدن به آرامستان، به بخش شست و شو یا همان غسالخانه منتقل می شود. در تهران مانیتور های مجتمع عروجیان نام هر میت را با مراحلی که در آن قرار دارد اعلام می کند. وقتی شماره مخصوص به هر میت از پشت بلندگو اعلام می شود، خانواده متوفی میت وانند به سالن تطهیر بروند. هر میتی روی یک سنگ مخصوص قرار می‌گیرد و آداب غسل و تطهیر انجام می شود. در سالن های تطهیر شهر های مختلف کنار هر میتی که غسل می شود یک کارشناس مذهبی قرار دارد و بر روند تطهیر نظارت می کند. در سالن غسل آقایان این فرد متخصص، معمولا یک روحانی است. بعد از شست و شو نوبت به پوشیدن لباس آخرت می رسد. اغلب افراد پارچه های خلعتی مخصوص به‌خود را استفاده می کنند که از اماکن زیارتی برای چنین روزی تدارک دیده اند. وقتی کار شست و شو به اتمام رسید پلاک مخصوصی که شماره قطعه و ردیف قبر و همچنین نام میت روی آن نوشته شده به‌دست خانواده فرد مرحوم سپرده می شود.
9-اقامه نماز میت
این نماز معمولا در محوطه باز آرامستان ها بر میت خوانده می شود. سالن قرائت نماز بهشت زهرا (س) در تهران محلی است سر پوشیده که جا به جای آن آداب خواندن نماز میت نوشته شده است. نماز میت را روحانی های مستقر در قرائت خانه می خوانند و خانواده متوفی پشت سر او قرار می گیرند. متنی که باید در نماز میت خوانده شود روی لوح های بزرگی روب هر وی جایگاه نماز نوشته شده و حتی اگر کسی با نحوه خواندن این نماز آشنا نباشد می تواند با استفاده از این لوح‌ها نماز میت را به جای بیاورد. آداب خواندن نماز میت برای متوفی مرد و متوفی زن تفاوت هایی دارد. بعد از نماز، معمولا میت تا محل خاکسپاری روی دست خانواده تشییع می شود. اگر فرد متوفی وصیت کرده باشد که در شهرستانی دیگر به خاک سپرده شود در این مرحله نوبت به انتقال میت به شهرستان مورد نظر می رسد. اگر خانواده میت قصد انتقال او به شهرستانی دیگر را داشته باشند باید درخواست خود را با سامانه آمبولانس های بهشت‌ز هرا (س) مطرح می کنند.
10-آئین خاک سپاری
حالا میت به نزدیک محل خاکسپاری رسیده است. طبق رسم و آداب دفن میت، خانواده متوفی بخشی از مسیر را به تشییع جنازه می پردازد. گروه خاکسپاری آرامستان ها از قبل مزار را برای دفن میت آماده کرده است. در این مرحله هم یک روحانی به کمک خانواده میت می آید و آداب دفن را همراه خانواده به جای می‌آورد؛ ازجمله خواندن تلقین و دعا هایی که مخصوص این زمان است. بعد از اینکه جنازه درون قبر قرار گرفت و آداب به جا آورده شد، گروه خاکسپاری، بلوک های سیمانی را روی قبر می چیند و فضای خالی قبر را پر می کند. معمولا بعد از هر مراسم خاکسپاری مداحی که از قبل حضورش در بخش پذیرش قطعی شده است روضه ای می خواند و خانواده متوفی به سوگواری مشغول می شوند. قبرهایی که در طرح توسعه جدید بهشت زهرا (س) وجود دارد همگی 3 طبقه هستند. تا مدت 50 روز تا دو‌ماه پس از دفن میت سازمان بهشت زهرا (س) 2 قبر خالی باقیمانده را برای خانواده متوفی در حالت رزرو قرار می دهد تا اگر مایل بودند نسبت به خرید آن اقدام کنند. بعد از این تاریخ خانواده متوفی باید تکلیف 2 قبر باقیمانده را روشن کنند.
مراحل شستن مرده
- بستن چشمان مرده
- شکیبایی و خویشتن داری برای جلوگیری از گریه و شیون های بلند
- طلب رحمت و آمرزش برای متوفی از بارگاه الهی
- شتاب در اجام امور کفن و دفن
- کمک به خانواده میت
- شستن جسد متوفی (واجب است قبل از کفن نمودن و دفن مرده، یکی از اعضای خانواده یا نزدیکانش و یا کسی دیگر از مسلمانان به شستنش او بپردازد، زیرا پیامبر (ص) با وجود این که پاک و مطهر بود، چون وفات نمود شسته شد.)
سخن پایانی
بالاخره همه می دانیم آخر زندگی هر کسی یا هر موجودی مرگ است. برای دفن انسان های از دنیا رفته در هر شهری آرامستانی هست. ما در اینجا به مراحل تدفین مرده پرداختیم و درباره چگونگی انجام مراحل تدفین صحبت کردیم. اما چیز دیگری بنام سنگ مزار یا همان سنگ قبر وجود دارد که بعد از اینکه فرد دار فانی را وداع گفت بازماندگان او برای متوفی، باید سنگ مزاری در نظر گرفته و خریداری کنند. سنگ مزار از سالیان گذسته تا به امروز مورد استفاده همگان قرار گرفته و مردمان از سنگ قبر به نماد یاد آور نام و نشانی شروع حیات و اتمام حیات مردگانشان استفاده می کنند.
پس قبل از خرید بسته به نیاز خود می توان انواع مقالات در مورد سنگ ها را مورد مطالعه قرار داد تا بهترین انتخاب را انجام دهیم.
مهندس فرهاد لاله: تماس 09143078171 واتساپ : 09369984107 کلیک کنید
